შეძლებს თუ არა ტრამპი ნატოს წევრებს ანტირუსული სანქციების გამკაცრება აიძულოს? – The Spectator
„დონალდ ტრამპი სწორად მოიქცა, როცა განაცხადა – რუსეთის წინააღმდეგ ახალ სანქციებს თეთრი სახლი მხოლოდ მაშინ შემოიღებს, როცა ნატოს ევროპელი წევრები რუსული ნავთობისა და გაზის იმპორტს აკრძალავენ“, – ნათქვამია ბრიტანული ყოველკვირეული ჟურნალის „სფექთეითორის“ (The Spectator) მიერ გამოქვეყნებულ სტატიაში სათაურით „შეძლებს თუ არა ტრამპი ნატოს წევრებს ანტირუსული სანქციების გამკაცრება აიძულოს?“ (ავტორი – მეთიუ ლინი). „თეთრ სახლს არ სურს რუსეთის წინააღმდეგ მიმართული შეზღუდვების მთელი სიმძიმე თვითონ იტვირთოს, განსაკუთრებით იმის გათვალისწინებით, რომ უკვე შემოღებული ზომები ნაკლებეფექტური აღმოჩნდა“, – აღნიშნულია პუბლიკაციაში.
გთავაზობთ სტატიის შემოკლებულ ვარიანტს:
მილსადენებს გადაკეტავენ. სუპერტანკერები ნავსადგურებში დარჩებიან. ჭაბურღილებს დახურავენ… როცა სამი წლის წინათ რუსეთმა უკრაინის წინააღმდეგ მიმართული სამხედრო აგრესია დაიწყო, ყველა დარწმუნებული იყო, რომ მკაცრ ანტირუსულ სანქციებს თავისი დამანგრეველი შედეგი მოჰყვებოდა, ანუ ენერგეტიკული ინფრასტრუქტურა პარალიზებული იქნებოდა, რუსეთში ეკონომიკური კრიზისი დაიწყებოდა და ვლადიმერ პუტინი იძულებული გახდებოდა სამშვიდობო ხელშეკრულების დადება ეთხოვა.
მაგრამ ყველაფერი სხვაგვარად მოხდა. ანტირუსული სანქციები ხშირად ირღვევა და მათი რეალიზება არ ხდება. კრიზისისა და ნგრევის ნაცვლად, რუსეთის ეკონომიკა ვითარდება. დონალდ ტრამპმა მოითხოვა, რომ ნატოს წევრმა ქვეყნებმა სანქციების თაობაზე აღებული ვალდებულებები უნდა შეასრულონ. მაგრამ იბადება კითხვა: მართლაც შეიძლება თუ არა სინამდვილეში სანქციები ეფექტურნი იყონ და მართლაც შეუძლიათ თუ არა მათ რუსეთის ეკონომიკის პარალიზება, ანუ, შესაბამისად, უკრაინის წინააღმდეგ ომის შეჩერება?
პრეზიდენტმა დონალდ ტრამპმა თავისი ტიპიური გაბედული მოქმედება გამოავლინა. გასულ კვირაში მან, ევროპელი მოკავშირეების თხოვნის პასუხად, განაცხადა, რომ აშშ მხოლოდ მაშინ მიიღებს ანტირუსულ ახალ სანქციებს, თუ ალიანსის სხვა წევრები უკვე შემოღებული სანქციების პირობებს მკაცრად დაიცავენ. მისი თქმით, ჯერ ევროპელებმა უნდა შეწყვიტონ რუსული ნავფთობისა და გაზის იმპორტი და როცა აშშ ამას დაინახავს, ისიც მიიღებს ახალ ზომებსო.
ვერაფერს იტყვი – დონალდ ტრამპი სწორს ამბობს. თუ ალიანსის ყველა წევრი ერთობლივად გამოვა რუსეთის წინააღმდეგ, მათ ამერიკაც შეუერთდება და მოსკოვს და კიევს ომის შეწყვეტას აიძულებს. მიუხედავად ასეთი დემონური რიტორიკისა, აშშ-ის პრეზიდენტი მართალია. ყველამ კარგად იცის, რომ უკვე მიღებული ანტირუსული სანქციები საკმაოდ ხშირად პრაქტიკაში არ რეალიზდება და მხოლოდ ქაღალდზე რჩება. ზოგიერთი დამაჯერებელი გამოკვლევის თანახმად, რიგი ნატოელი ქვეყნები ხელს უწყობენ რუსეთის ბიუჯეტის შევსებას მილიარდობით დოლარით და ევროთი. მაგალითად, თურქეთი, რომელიც რუსული ენერგომატარებლების შესყიდვის მოცულობით მესამე ქვეყანას წარმოადგენს, ჩინეთისა და ინდოეტის შემდეგ. მას მოჰყვებიან ევროკავშირის წევრები უნგრეთი და სლოვაკეთი. მთლიანობაში ევროკავშირი რუსეთთან დადებულ კონტრაქტებს 2028 წლისათვის შეწყვეტს. ეს ოფიციალურად, მაგრამ რეალურად სულ სხვა ციფრებთან გვაქვს საქმე.
შავ ბაზარზე ნავთობით ვაჭრობა ყვავის. ტანკერები მესამე ქვეყნების დროშით და სახელით დაცურავენ, რომ მათი კუთვნილება არ გამჟღავნდეს. სანქციების სტრატეგია არ მუშაობს. ემბარგოს მიუხედავად, რუსეთის ეკონომიკა იზრდება, შარშან 4%-იანი ზრდა დაფიქსირდა. შესაძლოა 4% გადაჭარბებულია, ციფრი გაყალბებულია, მაგრამ კრემლი მუხლებზე დაცემული ნამდვილად არ არის და მოწყალება-შებრალებას ნამდვილად არ ითხოვს.
რა თქმა უნდა, ამერიკისათვის იოლია ევროპელებს ადრე მიღებული სანქციების შესრულება მოსთხოვოს – ნავთობი და გაზი აღარ იყიდოთ რუსეთისგანო. ამერიკას საკუთარი ენერგორესურსები საკმაოდ აქვს. თავის მხრივ, ევროპელებსაც შეუძლიათ თავიანთი მოთხოვნილებების დაკმაყოფილება გაზზე, მაგრამ ისინი უარს ამბობენ ფრეკინგის (ქანების ჰიდრავლიკური გარღვევის) გამოყენებაზე, ეკოლოგიური მოსაზრებით. ასე რომ, წრე სეკრულია.
მოკლედ, ისევ და ისევ დონალდ ტრამპი სწორად მოქმედებს. უსამართლობა იქნებოდა, რომ სანქციების მთელ სიმძიმე ტვირთად ამერიკას დააწვეს. და რა აზრი აქვს სანქციების გამკაცრებას და დამატებით ახალის მიღებას, როცა ადრინდელი მიღებული არ რეალიზდება? ევროპელები, როგორც ჩანს, შეცდომას უშვებენ, როცა იმედოვნებენ, რომ ვლადიმერ პუტინს კაპიტულაციაზე აიძულებენ… ამგვარი იმედები, უბრალოდ, სასაცილოდ გამოიყურება.
მოამზადა სიმონ კილაძემ
