“ლაშქრობანი მოსკოვზე და მსოფლიო წესრიგი”-Sabah
შვედეთის მეფის კარლ XII-ისა და საფრანგეთის იმპერატორის ნაპოლეონ I-ის რუსული ლაშქრობების შედეგები დასავლეთის იმის გაკვეთილია, რომ მისი მიზნები ჩასაფუშად არის განწირული. ამასობაში კი ინგლისელები სიტუაციას აკვირდებიან, ხელებს სიამოვნებისაგან იფშვნეტენ და ელოდებიან მომენტს მსოფლიოს ხელახლა დასანაწილებლად მათთვის სასურველი და მოსახერხებელი ფორმით. არაფერი არ შეცვლილა – წარსული ჩვენს გვერდითაა“, – ნათქვამია თურქულ გაზეთ „საბაჰში“ (Sabah) დაბეჭდილ სტატიაში სათაურით: „ლაშქრობანი მოსკოვზე და მსოფლიო წესრიგი“ (ავტორი – ჰაშმეთ ბაბაოღლუ).
გთავაზობთ პუბლიკაციას მცირეოდენი შემოკლებით:
ყურადსაღები და ჭკუის სასწავლი ისტორიები: როცა ნაპოლეონ I ბონაპარტი 1812 წლის ივნისში რუსეთში შეიჭრა, მას თან ჰქონდა წიგნი, რომელსაც იგი ყოველ მოსახერხებელ მომენტში გადაშლიდა და გადახედავდა ხოლმე. ეს იყო წიგნი სახელწოდებით „კარლ XII-ის ისტორია“, რომელშიც ვოლტერის (ფრანსუა-მარი არუე) მიერ აღწერილი იყო შვედეთის მეფის კარლ XII-ის მოსკოვზე ლაშქრობა და მისი მარცხი – ნაპოლეონის დროიდან 100 წლის წინათ მომხდარი ამბავი.
მაგრამ იცით… როგორც კი ადამიანი აკვიატებულ მიზანზე და ოცნებაზე ჩაიციკლება, მას გონება ენისლება. მზერა სიამაყით დაუბნელდება ხოლმე და იგი ზედიზედ ყველაფერს ივიწყებს – ყველაფერს, რაც კი წაუკითხავს, გაუგია და უსწავლია.
ამბობენ, რომ ნაპოლეონს უთქვამს თავისი ადიუტანტისათვის: „ჩვენ არ გავიმეორებთ შვედეთის მეფის სულელურ მოქმედებებს“.
მაგრამ რად გინდა… თვითონ ბონაპარტმა ჩაიდინა დიდი სისულელე: სკოლის ყოველმა მოსწავლემ იცის ნაპოლეონის მოსკოვზე ლაშქრობის შედეგი.
*****
ისტორია გვაჩვენებს, რომ დასავლეთი ცდილობდა თავისი ყოველი კრიზისული პერიოდი მოსკოვზე ლაშქრობით გადაელახა. სწორედ ამიტომ იმ მოარულმა იდეამ, რომ უკრაინის შემდეგ პოლონეთის ჯერი დადგებაო, შეცდომაში არ უნდა შეგვიყვანოს. ის, რაც „რეგიონულ კონფლიქტად“ გამოიყურება, სინამდვილეში დასავლეთის ავადმყოფობაა, რომელიც ყოველ 100 წელიწადში ერთხელ რეციდივის სახით მეორდება.
რუსეთი ყოველთვის კრახის წინაშე იდგა ხოლმე, მაგრამ საბოლოო ჯამში ომის ბედს მაინც მოსკოვი წყვეტდა. უფრო მეტიც – მას მსოფლიო წესრიგის სისტემაში ცვლილებები მოსდევდა ხოლმე.
იბადება კითხვა: დღეს, როცა სამიზნე ვლადიმერ პუტინი ხდება, დასავლეთი ისევ ესწრაფვის თავისი ასეთი გათვლების რეალიზებას? დიახ, ეჭვიც არ შეგეპაროთ!
***
ეჰ, როგორი დარწმუნებული და თავდაჯერებული იყო ნაპოლეონი თავდაპირველად…
რუსეთის მუხლებზე დაჩოქების პერსპექტივა ევროპელ ლიდერებს ყოველთვის მაცდურად იზიდავდა.
მოსკოვზე სალაშქროდ ნაპოლეონმა იმ დროისთვის უპრეცედენტო და კონტინენტის ისტორიაში ყველაზე მრავალრიცხოვანი არმია შეკრიბა – 655 ათასი ჯარისკაცით – და 1812 წლის 24 ივნისს რუსეთის იმპერიის სასაზღვრო მდინარე ნემანი გადალახა. საფრანგეთის არმიას თან ახლდა 50 ათასი სამოქალაქო პირი, ქალების ჩათვლით, რომლებიც ჯარს ემსახურებოდნენ.
დასავლური ისტორიები, რომლებიც თაობებს გადაეცემა, ლიტერატურა, ფილმები – ყველაფერი იმას შთაგვაგონებს, რომ ნაპოლეონ ბონაპარტმა მარცხი „გენერალ მოროზის“ (ყინვის) გამო განიცადა. მაგრამ ეს ასე არ არის…
კი, ფრანგებმა ყინვიან ამინდში დაიწყეს უკანდახევა, მაგრამ ნაპოლეონის არმია ყველაზე მეტად ზაფხულის პაპანაქებაში მომხდარი ბრძოლების შედეგად დაზარალდა: როცა ბონაპარტი 1812 წლის სექტემბრის დასაწყისში დაცარიელებულ მოსკოვში შევიდა, მისი არმიის მესამედზე მეტი უკვე განადგურებული იყო.
ეს გრძელი ისტორიაა.
მაგრამ ყურადღება! ინგლისელები თვალს ადევნებდნენ ნაპოლეონის მოსკოვურ ლაშქრობას, ხელებს სიამოვნებით იფშვნეტდნენ და 1813 წელს მსოფლიო ხელახლა გადანაწილდა.
„ომი და მშვიდობა… ყველაფერი დროულად ხდება. დიახ, ყველაფერი თავის დროზე მოდის მათთვის, ვისაც ლოდინი შეუძლია“ (ლევ ტოლსტოი. „ომი და მშვიდობა“).
მოამზადა სიმონ კილაძემ
