ჩრდილოკორეელი სამხედროები რუსეთში: როგორ იბრძვიან ისინი და გახდებიან თუ არა დეზერტირები – BBC
„ბოლო დროს ვრცელდება ინფორმაციები, რომ კურსკის ოლქში უკრაინის არმიის ქვედანყოფებს ჩრდილოკორეულ სამხედროებთან შეტაკება მოუხდათ და რომ რამდენიმე ათეული კორეელი ჯარისკაცი უკრაინელებმა გაანადგურეს. რამდენად შეესაბამება გავრცელებული ხმები სინამდვილეს?“ – ასეთი კითხვაა დასმული ბრიტანული „ბიბისის“ (BBC) მიერ გამოქვეყნებულ სტატიაში სათაურით „ჩრდილოკორეელი სამხედროები რუსეთში: როგორ იბრძვიან ისინი და გახდებიან თუ არა დეზერტირები“, რომლის ავტორი ჯინ მაკენზი ჩრდილოეთ კორეიდან სხვადასხვა დროს გამოქცეულ სამხედრო მოსამსახურეებს ესაუბრება.
გთავაზობთ პუბლიკაციას შემოკლებით:
როგორც კორეელი ყოფილი სამხედროების ნათქვამიდან ჩანს, ჩრდილოეთ კორეის სახალხო არმიის ჯარისკაცები ძალიან ხშირად ნახევრად მშივრები არიან, საკვები არასაკმარისია. ერთ-ერთი ყოფილი სამხედრო მოსამსახურე ხან ინი, რომელიც ჩრდილო კორეიდან 2012 წელს გამოიქცა, ამბობს, რომ ჯარში სამსახურის დროს ერთ თვეში მან 10 კილოგრამი დაიკლო – იკვებებოდა მხოლოდ სიმინდის ფქვილისაგან გამომცხვარი კვერებით და დაობებულ კომბოსტოსაგან მომზადებული საჭმელით. ბევრი ვერ უძლებს ასეთ კვებას და იმდენად იფიტება, რომ მათ სარეაბილიტაციო ცენტრებში გზავნიან ძალ-ღონის აღსადგენად. ხან ინი მოგვიანებით სამხრეთ კორეასთან საზღვრის დასაცავად გადაიყვანეს და სწორედ მაშინ გადაწყვიტა სამშობლოდან გაქცევა – მოახერხა დემილიტარიზებული ზონის გადალახვა.
თუმცა, რადგანაც იგი ჩრდილოეთ კორეის არმიის დღევანდელ მდგომარეობაზე საქმის კურსში არ არის, ვან ინს ყველაფერი არ დაეჯერება. სამხედრო ექსპერტები ამბობენ, რომ ჩრდილორეელი ჯარისკაცების სათანადოდო შეუფასებლობა არ უნდა მოხდეს.
ვინ არიან ჩრდილოკორეელი სამხედროები?
სამხრეთ კორეის დაზვერვის ცნობით, რუსეთში გაგზავნილნი არიან ელიტური შემტევ-მოიერიშე ქვედანაყოფები, რომლებიც, მიუხედავად იმისა, რომ არ ესმით თანამედროვე ომის რეალიები, „სულით უაღრესად ძლიერები და ბრძოლისუნარიანები არიან“.
ჩრდილოეთ კორეის სახალხო არმიის შემტევ ქვედანაყოფებში სამსახურისთვის არჩევენ მხოლოდ ყველაზე მაღალ და ფიზიკურად ძლიერ, სპორტული აღნაგობის მქონე მამაკაცებს, – ჰყვება რუ ხონ სონი, რომელიც 2000-იანების დასაწყისში სამხედრო ინსტრუქტორი იყო და თვითონ წრთვნიდა ჯარისკაცებს, 2014 წელს კი სამშობლოდან გამოიქცა და დეზერტირი გახდა.
რუ ხონ სონი მოიერიშეებს ასწავლიდა აღმოსავლური ბრძოლის ხელოვნებას, დანით ზუსტად სროლას, კუსტარული წესებით ცივი იარაღის დამზადებას სხვადასხვა საგნებისაგან, მაგალითად, სამზარეულოს ლითონის ჭურჭლისაგან. მისი ტქმით, ელიტური ქვედანაყოფების კვება, სხვებთან სედარებით, უფრო უკეთესია, თუმცა ჯარის მდგომარეობაზე მაინც ნეგატიურ გავლენას ახდენს სურსათ-სანოვაგის უკმარისობა მთლიანად ქვეყანაში.
ჩრდილოეთ კორეის სახალხო-დემოკრატიული რესპუბლიკა ჩაკეტილი ქვეყანაა და რუ ხონ სონმა არ იცის, თუ რამდენად შეიცვალა არმია მისი გამოქცევიდან ათი წლის შემდეგ, მაგრამ ის, რომ ბელადი კიმ ჩენ ინი, თავისი მამისა და დიდი პაპის მსგავსად, სამხედრო ბიუჯეტის ძირითად ნაწილს სარაკეტო ტექნიკისა და ბირთვული იარაღის დასამზადებლად ხარჯავს, ეს ფაქტი ყველასათვის ცნობილია. შესაბამისად, ჯარების სხვა სახეობების უზრუნველსაყოფად ნაკლები რესურსები რჩება.
რა თქმა უნდა, არ უნდა დაგვავიწყდეს, რომ მოიერიშე ქვედანაყოფები სანგრებში ჩასაყენებლად კი არ არიან გამიზნული, არამედ მათ ამოცანას სპეციალური ოპერაციების შესრულება – მტრის ზურგში შესვლა და ქაოსის შექმნა შეადგენს, ანუ ჩრდილოკორეელები შეიძლება უკრაინელებთან პირისპირ ბრძოლაში, ფრონტის ხაზზე არც ჩაებან.
არავის არ ეგონოს, რომ ჩრდილოეთ კორეის ლიდერი კიმ ჩენ ინი რუსეთში უბრალო ჯარისკაცებს გაგზავნიდა – იგი მოსკოვის წინაშე თავის პრესტიჟს და სახელს არ შეარცხვენს. აქედან გამომდინარე, კორეელი სამხედროები უმაღლეს დონეზე იქნებიან მომზადებულნი და სინამდვილეს არ შეესაბამება იმის მტკიცება, რომ ისინი მხოლოდ „საზარბაზნე ხორცად“ იქნებიან გამოყენებულნი.
დიხ, რა თქმა უნდა, მათ კომუნიკაციის პრობლემა ექნებათ, ენის უცოდინარობის გამო (ამბობენ რომ კორეელებმა შეცდომით გაუხსნეს ცეცხლი რუსებს, უკრაინელები ეგონათო), მაგრამ როგორც კორეიდან გამოქცეულები ამბობენ, კურსკის ოლქში დისლოცირებულ მათ თანამემამულე ჯარისკაცებს უმაღლესი საბრძოლო სულისკვეთება აქვთ, რაც მათი სხვა ნაკლოვანების კომპენსირებას ახდენს.
„პარტიის საქმის ერთგულები…“
„მოიერიშე-შემტევ ქვედანაყოფების ჯარისკაცთა უმრავლესობა ჩრდილოკორეელი მუშებისა და გლეხების ოჯახებში არიან დაბადებულები, ქარხნებში დასაქმებული და კოლმეურნე მშობლების მიერ არიან გაზრდილები, რომლებიც კომუნისტური პარტიის ერთგულებით გამოირჩევიან და ბრძანებებს უსიტყვოდ ასრულებენ“, – ამბობს ხან ილი, რომლის მამა და ბიძაშვილი სპეციალური დანიშნულების ქვედანაყოფებში მსახურობდნენ.
სპეცქვედანაყოფებში ინტენსიურად, ყოველდღიურად ხდება პოლიტიკური მომზადება, ანუ „ჯარისკაცთა ტვინის იდეოლოგიური გამორეცხვა“. რა თქმა უნდა, მათ თავისებური აკლიმატიზაცია რუსეშში სამსახურისათვის დაჭირდებოდათ, თუმცა საკმაო დრო უკვე გავიდა და ალბათ, უკვე მომზადებულები იქნებიან. დიდი ალბათობით, მათი კვებაც გაუმჯობესდებოდა.
„თქვენი შვილი გმირულად დაიღუპა…“
მართალია, კორეელ ჯარისკაცებისათვის არავის არ უკითხავს, უნდოდათ თუ არა მათ რუსეთში სამსახური და ომში ბრძოლა, მაგრამ, როგორც რუ ხონ სონი ამბობს, ბევრი თავისი ნებითაც იმსახურებდა რუსეთში, იძულების გარეშე. მათთვის ეს კარიერული წინსვლის ყველაზე საუკეთესო შესაძლებლობას წარმოადგენს. და თუ ჩრდილოეთ კორეაში სამხედრო სამსახურის სიმძიმეს გავითვალისწინებთ, ძალიან ბევრისთვის რუსეთში სამსახური სასურველია და თუნდაც სიკვდილის რისკი არაფერს ნიშნავს.
„ჩემი აზრით, მათი საბრძოლო სულისკვეთება რუსებზე ბევრად მაღალი იქნება“, – ამბობს რუ ხონ სონი და აღიარებს – „მათ ადგილზე რომ ვიყო, არც მე არ ვიტყოდი უარს რუსეთში მივლინებაზეო“.
რუ ხონ სონის ნათქვამს ეთანხმება სამხრეთ კორეის არმიის სპეცდანიშნულების ქვედანაყოფების ერთ-ერთი ყოფილი მეთაური ჩუნ იმ ბუმიც: „ის, რომ ჩრდილოკორეელებს საჭმელი და თანმედროვე მომზადება არ ჰყოფნით, სულაც არ ნიშნავს იმას, რომ ისინი ბრძოლისუნარიანები არ არიან. აკლიმატიზაციას სწრაფად გაივლიან და და თავიანთ თვისებებს აუცილებლად აჩვენებენ. მათი სათანადოდ შეუფასებლობა შეცდომა იქნება“.
რასაკვირველია, 11 ათასი ჩრდილოკოეელი მეომარი რუსეთ-უკრაინის ომის ხასიათს ვერ შეცვლის, მაგრამ როგორც ექსპერტები და ჩინოვნიკები ამბობენ, მათი რაოდენობა შეიძლება ასი ათასამდე გაიზარდოს. ასე რომ, ფხენიანის დახმარება მოსკოვისათვის უკვე შესამჩნევი გახდება.
ჩუნ ინ ბუმი არ გამორიცხავს, რომ ჩრდილოკორეელებიც დაიღუპებიან, მაგრამ მათი ოჯახები, მწუხარების ნაცვლად, შვილების გმირობით იამაყებენ. „ისინი, როგორც წესი, სარდლობისაგან მადლობის წერილს მიიღებენ, რომელშიც მათი შვილები გმირებად იქნებიან შერაცხულნი. ასევე მათთვის განსაზღვრული იქნება გარკვეული ყოფითი შეღავათები“.
გახდებიან თუ არა ჩრდილოკორეელები დეზერტირები?
უკრაინელებს იმედი აქვთ, რომ ჩრდილოკორეელები, გარკვეული დროის შემდეგ, როგორც კი ბრძოლაში მასიურად ჩაებმებიან, მათ მხარეზე გადავლენ და დეზერტირები გახდებიან. სხვატა შორის, კიევმა და სეულმა უკვე იმსჯელეს ფსიქოლოგიური ზეწოლის ოპერაციების განხორციელებაზე, რომ ჩრდილოკორეელებში დანებების სურვილი გააღვიძონ.
მაგრამ შესაძლოა უკრაინის იმედები არ გამართლდეს: ჩრდილოკორეელებს მობილური ტელეფონები არ აქვს, ამიტომ მათზე პირდაპირი ზემოქმედება ვერ მოხდება. უფრო მეტიც – მობილურები არ აქვთ იმ რუსებსაც, რომლებიც მათთან კონტაქტობენ. ამიტომაც უკრაინის სტრატეგიული მიზნების სიიდან ჩრდილოკორეელების მორალური გახრწნის ამგვარი შესაძლებლობა უნდა გამოირიცხოს. ერთადერთი რაც რჩება, ძველებური წესით, ხმამაღლა მოლაპარაკე რეპროდუქტორებით სააგიტაციო მოწოდება ან დრონებიდან პროკლამაციებისა და ფურცლების გადმოყრა წარწერებით: „კორეელებო, ტყვედ ჩაბარდით, უკეთესი პირობები გექნებათ“.
მაგრამ ჯარისკაცმა რომ დეზერტირობის გადაწყვეტილება მიიღოს, ამისათვის დროა საჭირო. გარდა ამისა, რუ ხონ სონიც და ხან ილიც ამბობენ, რომ დიდი ალბათობით, ჩრდილოკორეელ ოფიცრებს ნაბრძანები აქვთ ადგილზე გაანადგურონ ის ჯარისკაცები, რომლებიც გაქცევას, დეზერტირობას და უკრაინელთა მხარეზე გადასვლას შეეცდებიან. თვითონ ხან ილს მშვენივრად ახსოვს, რომ როცა ჩრდილოკორეიდან დემილიტარიზებული ზონის გავლით გამოიქცა, მისი მეგობრები არც დაფიქრებულან, ისე დაუწყეს სროლა და და სიკვდილს ძლივს გადაურჩა.
„ტყვედ ჩავარდნას თვითმკვლელობა სჯობს…“
უკრაინელებისათვის ძნელი იქნება ჩრდილოკორეელი ჯარისკაცების ტყვედ აყვანის საკითხიც. კორეის სახახლო-დემოკრატიული რესპუბლიკის კანონების მიხედვით, ტყვედ ჩავარდნა ანუ მტრისადმი დანებება, უდიდეს სირცხვილად ითვლება და ამ სირცხვილის თავიდან ასაცილებლად ჯარისკაცებს თვითმკვლელობას ასწავლიან.
რუ ხონ სონი იხსენებს ფართოდ ცნობილ სამხედრო სიმღერას სახელწოდებით „გაუფრთხილდი ბოლო ტყვიებს“, რომლის თანახმად, „ჯარისკაცს მუდმივად უნდა ჰქონდეს ორი ტყვია შენახული: ერთი მტრისათვის, მეორე საკუთარი თავისთვის“.
და მაინც, მისი თქმით, იგი მზადაა ფრონტის წინა ხაზზე მოხალისედ წავიდეს, რომ როგორმე თავის თანამემამულეებს ხმა მიაწვდინოს და პირდაპირ ესაუბროს: „თუ მათ მშობლიურ კორეულ ენაზე დაველაპარაკები, მეგაფონიდან მაინც, შეიძლება მათზე ფსიქოლოგიური ეფექტი მოვახდინო“.
ხან ილს იმედი აქვს, რომ ჩრდილოკორეელები სამშობლოში ცოცხლები დაბრუნდებიან, მისი აზრით, იმ 11 ათას ჯარისკაცში მისი ნათესავებიც და ნაცნობებიც იქნებიან: „უბრალოდ იმედი მაქვს, რომ ისინი სახლში დაბრუნებით მშობლებს ძალიან გაახარებენ“.
